پس از برجام ،  هر دو طرف امضا کننده خوشحال شدند. ما به این دلیل که خطر جنگ برطرف شده و محدودیت های اقتصادی و تجاری از بین رفت و طرف مقابل هم شادمان شدند چون فکر می کردند از فرصت محدود به دست آمده بهترین استفاده را ببرند.

برای ادغام شدن ایران در اقتصاد جهان و تعامل و همکاری همه جانبه با دنیا ، راه زیادی در پیش است. حرفه حسابداری و حسابرسی نیز از این تب و تاب بی بهره نمانده است.

چند وقت است که استفاده از واژه IFRS یا همان استانداردهای حسابداری جهانی ، به شکل تصاعدی رو به تزاید گذاشته است. پیش از آنکه استانداردهای بین المللی حسابداری با آخرین ویرایش شان ترجمه و توسط نهاد تدوین استاندارد لازم الاجرا شود، گروهی عزم خود را جزم کردند که کلاس آموزش IFRS در اینجا برگزار کنن.

گروهی نیز به دنبال این بودند تا برای ما حسابداران رسمی ، کلاس آموزش حسابداری با مدرسان خارجی در آن سوی آب ها برگزار کنند که گفت وگوی فتحعلی شاه قاجار با میرزا آغاسی وزیرش و داستان چاه آب را به ذهن متبادر می کند.

بعضی دیگر هم اظهار نظر کردند که به اعتبار بند ۸ مقدمه ای بر استانداردهای حسابداری سازمان حسابرسی خودتان بروید و IFRS را انجام بدهید.

بند 8 مقدمه چنین عنوان می کند که در مورد موضوعاتی که استاندارد حسابداری مربوط به آنها در ایران صادر نشده است، صورت های مالی اساسی باید بر مبنای یکی از رویه های متداول حسابداری تهیه و ارائه شود. 

یعنی در غیاب استانداردی برای موضوعی خاص حسابدار مجاز است که استاندارد حسابداری هر کشور معتبر حرفه ای را که مایل باشد انتخاب و به کار گیرد. کاملا مشخص است که در تهیه بند مذکور پیش فرضی در نظر گرفته شده است مبنی بر اینکه جامعه حسابداران ، همگی زبان خارجی را در حد ترجمه درست استاندارد حسابداری به عنوان متن حرفه ای می دانیم و درک مشترکی از متن و ترجمه آن خواهیم داشت.

واقعیت این چنین نیست. متن حرفه ای که هر واژه آن بار خاص مالی و حقوقی دارد باید با دقت لازم ترجمه و تدریس شود. آیا کسانی که در ایران امروز به تدریس IFRS مشغول شده اند، معیارهای مورد قبول بنیاد IFRS را برای این کار دارند؟

اخیرا تعدادی از آخرین ویرایش ۱۰ استاندارد بین المللی حسابداری که توسط سازمان حسابرسی ترجمه شده ولی به نظر نهایی نشده، به دستم رسیده و آنها را خوانده و با متن در دسترس استانداردهای بین المللی مطابقت دادم. هرچند که این ترجمه متون نسبت به ترجمه های قبلی مورد جرح و تعدیل قرار نگرفته و بسیار بهتر ترجمه شده است، اما همچنان دارای ایرادات مفهومی به عنوان استاندارد می باشند. این دیگر برعهده نهاد تدوین کننده استاندارد در ایران است که راهی پیدا کند که ترجمه استانداردهایی که از این به بعد به روزرسانی یا ترجمه و منتشر می شود، عاری از هرگونه اشتباه ناشی از اشتباه باشد!

نمی خواهم بگویم ما اهمال کردیم، ما تاخیر کردیم که پس از سال ۱۳۹۲ که استفاده از استانداردهای بین المللی حسابداری در مجمع عمومی سازمان حسابرسی تصویب شد، کاری کارستان انجام نشد. سازمان حسابرسی، سازمانی دولتی و همچنان دارای محدودیت های مربوط به خود است و سازمانی است که به رغم استقلال مالی به بیان خود، نهایتا مرتبط به مجلس و دولت است، حالاهرمجلس و دولتی که مصدر کار باشد. در آن سوی بورس اوراق بهادار تهران قرار گرفته که متولی بازار سرمایه است و می خواهد که ما را با بازار جهانی سرمایه با شفافیت مالی پیوند دهد. بنابراین مقرر کرده که در سال ۱۳۹۵ صورت های مالی بانک ها، شرکت های بیمه و شرکت های با سرمایه بیش از ۱۰۰۰۰ میلیارد ریال صورت های مالی بر مبنای IFRSتهیه کنند.

با وجود آنکه متولیان سازمان بورس اوراق بهادار تهران بسیار پر تلاش هستند، ولی باید توجه شود که مثلا تهیه صورت های مالی شرکت های بیمه فقط استفاده از IFRS4 نیست. مگر تهیه صورت های مالی شرکت های بیمه استفاده از استاندارد مربوط به دارایی های ثابت سرمایه گذاری ها، رویه های حسابداری تغییر در برآوردها و اشتباهات، ذخایر کاربرد ندارد؟

سال های سال است که ما با استناد به بند ۹ مقدمه ای بر استانداردهای حسابداری مبنی بر اینکه در مواردی که قوانین آمره، رویه مشخصی برای نحوه عملی حسابداری موضوعات خاص مقرر کرده است، در تدوین استانداردهای حسابداری مربوط، تمهیدات مناسب برای اعمال این موارد با توجه به مبانی مندرج در مفاهیم نظری گزارشگری مالی به عمل آمده است. استانداردهای حسابداری را مورد جراحی قرار داده ایم و حالا انتظار داریم سرمایه گذار خارجی هم جرح و تعدیل های ما را بپذیرد. ما قبول نکرده ایم که اجرای قانون سبب نمی شود که ما اصول پذیرفته شده حسابداری و استانداردهای حسابداری را نادیده بگیریم.

از اینها که بگذریم ، آیا همزمان با ترجمه این ها نرم افزار حسابداری موجود در بازار ایران نیز می تواند به سرعت خودش را با استانداردهای حسابداری جهانی تطبیق دهد؟