در این مقاله می خواهیم کمی در مورد نرم افزار حسابداری و تفاوت آن با ای ار پی (ERP) صحبت کنیم. ابتدا بگذارید تعریفی از ERP پیدا کنیم زیرا با مفهوم نرم افزار حسابداری تقریبا آشنا هستیم. آنقدر این کلمه به گوش ما خورده است که هر کسی درک کامل یا ناقصی از نرم افزار حسابداری در ذهن خود دارد و فکر می کند که وی نرم افزار حسابداری را درست فهمیده است.
اوایل دهد 1990 ميلادي بود که نرم افزارهاي يکپارچه اي تحت عنوان ای آر پی به بازار وارد شدند که هدف آنها مدیریت یکپارچه کلیه منابع سازمانهاي بزرگ بود. اين نرم افزارهاي بسيار قدرتمند و پيچيده بسیار گران قيمت بوده و هستند و می توان گفت که سيستمهاي از پيش طراحي شده اي هستند که پس از اندك تغييراتي در آنها توسط مشاوران پياده ساز و مشاوران تحليل فرايندهاي سازماني، پياده سازي و اجرا مي شوند.
پس در زمینه ERP ما با یک نرم افزار از پیش نوشته شده سروکار داریم. در نرم افزار حسابداری هم وضع به همین منوال است. یعنی نرم افزار حسابداری هم یک نرم افزار از پیش نوشته شده است.
در ERP می توان نرم افزار را بر اساس نیاز سازمان مورد استفاده سفارشی کرد و یک سری تغییرات در آن اعمال نمود. حالا با این وصف باید بین نرم افزار ای ار پی و نرم افزار حسابداری که امکان سفارشی سازی را ندارند تفاوت قایل شد.
به همین صورت پیش برویم بین نرم افزار حسابداری و نرم افزار ERP تفاوت ها و شباهت هایی را می توانیم پیدا کنیم. اما می خواهم این سوال را مطرح کنم که آیا یک نرم افزار حسابداری می تواند خودش یک نرم افزار ERP باشد و یا بر عکس نرم افزار ERP می تواند با عنوان نرم افزار حسابداری وارد بازار شود.
گرچه می توان نظرات مختلفی در این باره داد و این یک بحث چالشی است که خیلی می تواند انرژی انسان را هدر دهد ولی دوستی دارم که چندین سال پیش درباره نرم افزار ERP مدرکی از آمریکا گرفته بود. اون می گفت :
نرم افزار ERP مثل یک Best Practice می ماند. شرکت نرم افزاری که در یک کسب و کار مثلا خودرو سازی 25 سال سابقه کار تولید نرم افزار را داشته باشد و به یک حالت بهینه رسیده باشد می تواند ادعا کند که یک ERP دارد. وی ادامه می داد که اگر نرم افزار ERP برای سازمان هدف بیش از 30 درصد سفارشی سازی شود یعنی اینکه دیگر آن نرم افزار ERP نیست. چون قرار شد که ERP یک Best Practice باشد.
از این بحث بگذریم. جواب سوال قبل مثبت است. با تعریفی که از ERP دادیم اگر شرکتی بتواند ادعا کند که در زمینه طراحی و تولید نرم افزار حسابداری 25 سال سابقه دارد و یا اینکه سابقه یک شرکت دیگر را در خود دارد (حالا یا در آن شرکت کارمند بود است و یا دانش آن شرکت را خریداری کرده است و یا به طریق دیگری بدست آورده است) و در ضمن بتواند نرم افزار حسابداری خود را بدون سفارشی سازی خیلی زیاد به یک شرکت و یا بنگاه اقتصادی بفروشد آنگاه می تواند بگوید در زمینه نرم افزار حسابداری یک ERP ارائه داده است.
شرکت های تامين کننده نرم افزار هاي ERP امروزه با چالش جديدي به نام اينترنت در طراحي نرم افزارهاي خود مواجه بوده و مجبور به طراحی بسته هاي نرم افزاري خود بگونه اي هستند كه امكان اجراي آنها بر روي شبكه جهاني اينترنت وجود داشته باشد. همين امر موقعيتي را فراهم آورده که ERP که در حال حاضر بصورت يک نرم افزار داخلي در سازمان مطرح است، با سيستمهاي ديگري همچون CRM و SCM ارتباطي تنگاتنگ پيدا نموده و به عنوان ستون فقرات e-Business مطرح شود.
فقط یک سوال اینجا پیش می آید که چرا نرم افزار حسابداری اینقدر ارزان است ولی نرم افزار ERP اینقدر گران تمام می شود. یعنی ما در برخی موارد می بینیم که نرم افزار حسابداری را می توان با 500 هزار تومان خریداری کرد ولی نرم افزار ای آر پی را باید با مبلغی بالای 500 هزار دلار خریداری کرد. می توان در مقالات دیگر به این بحث بیشتر پرداخت.