تغییر روش‌های حسابداری، بر هزینه‌های سیاسی و انتقال ثروت در فرایند سیاسی اثر می‌گذارد. چه پیش‌بینی‌های قابل آزمونی می‌توان از اثرات تغییر روش‌های حسابداری بر قیمت سهم، استخراج کرد؟ درست مانند اثرات بستن قراردادها، تحلیل اثرات این تغییرات بر قیمت سهام، از طریق فرایند سیاسی، بستگی دارد به این که آیا این تغییرات داوطلبانه است یا اجباری.

تغییرات داوطلبانه

در اینجا هم طراحی آزمون‌های قدرتمند برای مشاهده‌ی اثر تغییرات داوطلبانه‌ی متأثر از فرایند سیاسی بر قیمت سهم، مشکل است، درست مانند فرایند بستن قراردادها. زیرا (1) این تغییر خود ناشی از تغییرات دیگرِ اثرگذار بر ارزش شرکت است، و جداکردنِ اثر آن بر قیمت سهم، از اثر دیگر تغییراتِ همزمان، مشکل است؛ و (2) بعلاوه، بازار، انتظار این تغییرات را خواهد داشت و این تغییرات، غیرمنتظره نخواهد بود، لذا در زمان اعلام تغییر، واکنشی در قیمت سهم رخ نخواهد داد.

اگر مدیری، یک روش حسابداری را تغییر می‌دهد تا سود و زپس، هزینه‌های سیاسی را کاهش دهد، بدین خاطر است که هزینه‌های سیاسی تغییر کرده‌اند. مثلاً شرکت یا کل صنعت، سودآورتر شده است و توجه قانون‌گذاران را جلب کرده است (مانند صنعت نفت در 1974).

انتظار آن است که در پیِ یک تغییر روش حسابداری، با هدف کاهش هزینه‌های سیاسی، ’قیمت سهم‘ افزایش یابد. اما اگر این تغییر ناشی از افزایش هزینه‌های سیاسی کل صنعت باشد، جدا کردنِ اثر مثبت این تغییر از اثر منفیِ افزایش هزینه‌های سیاسیِ صنعت، مشکل است.

همچنین، مسأله‌ی انتظار هم مطرح است. افزایش هزینه‌های سیاسی، باعث می‌شود که بازار، انتظار تغییر را داشته باشد، هر چه افزایش بیشتر باشد، بیشتر انتظار می‌رود که شرکت روش‌های حسابداری اش را به قصد کاهش هزینه‌های سیاسی، کاهش دهد.

تغییرات اجباری در روش های حسابداری

اثرات تغییرات اجباری در روش‌های حسابداری، متأثر از فرایند سیاسی، بر قیمت سهم، بستگی دارد به این که این تغییر، مجموعه روش‌های در دسترس را گسترش می‌دهد یا محدود می‌کند.

یک تغییرِ اجباریِ محدودکننده، قیمت سهم را افزایش می‌دهد اگر روش حسابداری‌ای را حذف کند که سود و دارایی‌ها را بالاتر گزارش می‌کرد، زیرا توان رقبای شرکت را برای ادعای کم اظهاریِ سود، تضعیف می‌کند.

یک تغییر محدودکننده، قیمت سهم را کاهش می‌دهد اگر روشی را حذف کند که سود را پایین‌تر گزارش می‌کرد، زیرا توان مدیر برای کاهش هزینه‌های سیاسی را تضعیف می‌کند.

پراشِ سود نیز می‌تواند بر هزینه‌های سیاسی اثر بگذارد. اگر دو روش باشند که به طور متوسط سودِ یکسانی تولید می‌کنند، اما یکی پراش سود بیشتری دارد، مدیر ترجیح خواهد داد از روش با پراش کمتر استفاده کند.

دلیل این است که رقبای شرکت (گروه‌های ذینفع رقیب که به این شرکت به چشم طعمه‌ای برای انتقال ثروت می‌نگرند)، در فرایند سیاسی تنها سودهای بالا را می‌بینند و زیان‌های بالا را نمی‌بینند. هر چه پراش سود بالاتر باشد، احتمال تولید سود بالا بیشتر می‌شود. ایجاد محدودیتی که یک روش با پراش سودِ بالا را حذف کند، قیمت سهم را افزایش می‌دهد، و محدودیتی که یک روش با پراشِ سود پایین را حذف می‌کند، قیمت سهم را کاهش می‌دهد.

یک تغییرِ اجباریِ گسترش دهنده‌ی مجموعه‌ی روش‌های در دسترس، قیمت سهم را متأثر از ملاحظات فرایند سیاسی، افزایش می‌دهد اگر روشی را بیفزاید که با آن می‌توان مقدار سطح یا پراش سود را کاهش داد و قیمت سهم را کاهش می‌دهد اگر روشی را بیفزاید که مقدار سطح یا پراش سود را افزایش می‌دهد.

اثر یک تغییر اجباری بر قیمت سهم، متأثر از ملاحظات فرایند سیاسی، محدود است به هزینه‌ی روش‌های حسابداریِ بدیل برای کاهش هزینه‌های سیاسی؛ بعلاوه، واکنش قیمت سهم در زمانِ اعلام تصویب یک استاندارد جدید به اندازه‌ای که تصویب آن استاندارد، از قبل مورد انتظار باشد، کاهش می‌یابد، زیرا واکنش قبلاً اتفاق افتاده است و تنها به اندازه‌ای که این تصویب، غیرمنتظره باشد، در زمان اعلام تصویب، قیمت سهم تغییر خواهد کرد. این اثرات، آزمون‌های قوی از اثرات تغییر استاندارد بر قیمت سهم را مشکل می‌کنند.

در اینجا هم اثر اعلان تصویب یک استاندارد جدید بر قیمت سهم، متأثر از ملاحظات فرایند سیاسی، به شکل نظام‌مندی در بین شرکت‌ها متفاوت خواهد بود. یک استاندارد بر شرکت‌های بسیاری تأثیر می‌گذارد، بنابراین تغییر در احتمالِ یک استاندارد در زمان اعلام برای بسیاری از شرکت‌ها مشابه است، که باعث می‌شود اثرات اعلان تصویب، بر قیمت سهم، بزرگتر باشد برای شرکت‌هایی که هزینه‌های سیاسی‌شان بیشتر از این استاندارد متأثر می‌شود.

(منظور از احتمال استاندارد، احتمالاتی مانند احتمال استثنا شدنِ برخی شرکت‌ها از آن استاندارد است). این امکان و نیز این امکان که استانداردها کمتر از سوی بازار قابل پیش‌بینی هستند (و طبعاً بیشتر غیرمنتظره‌اند) نسبت به تغییرات داوطلبانه، به ما نشان می‌دهد که آزمون‌های قوی‌تری بر روی تغییر قیمت ناشی از تغیرات اجباری می‌توان انجام داد.